Βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς της ΕΕ/ βραβεία Europa Nostra: ανακοινώθηκαν οι νικητές του «βραβείου προτίμησης του κοινού» και των Μεγάλων Βραβείων για το 2013

Η απονομή του βραβείου πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης/ βραβείων Europa Nostra 2013 πραγματοποιήθηκε χθες σε τελετή στην Αθήνα με την παρουσία  της Επιτρόπου κυρίας Ανδρούλλας Βασιλείου, αρμόδιας για την Εκπαίδευση, τον Πολιτισμό, την Πολυγλωσσία και τη Νεολαία και του κ. Plácido Domingo, τενόρου παγκοσμίου φήμης και Προέδρου της Europa Nostra. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Ηρώδειο, στους πρόποδες της Ακρόπολης,

μπροστά σε ακροατήριο άνω των 5 000 ατόμων.

Ο νικητής του «βραβείου προτίμησης του κοινού», που επιλέχθηκε ύστερα από ηλεκτρονική ψηφοφορία μεταξύ των 30 επιτυχόντων για το 2013 (βλ. IP/13/279), είναι το έργο της «Αποκατάστασης της ανωδομής του κεντρικού κτιρίου των Προπυλαίων», στην Αθήνα. Η κριτική επιτροπή για την κατηγορία των βραβείων «Διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς» εξήρε το υψηλό επίπεδο δεξιοτεχνίας που χρησιμοποιήθηκε σε ένα «υποδειγματικό έργο, το οποίο πέτυχε όχι μόνο τη διαφύλαξη αυτού του συμβολικού μνημείου του ευρωπαϊκού πολιτισμού, αλλά και την ενίσχυση των βασικών και κοινωνικών αξιών που ενυπάρχουν σε αυτό».

Στην χθεσινή εκδήλωση η Ελλάδα βραβεύθηκε διπλά, διότι η Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως είναι μεταξύ των επτά νικητών των Μεγάλων Βραβείων τους οποίους επέλεξαν οι κριτικές επιτροπές εμπειρογνώμων. Οι άλλοι έξι νικητές (βλ. παρακάτω τα σχόλια της επιτροπής εμπειρογνωμόνων) είναι οι εξής:

·        Tallinn Seaplane Harbour, ΕΣΘΟΝΙΑ

·        Ρωμαϊκό θέατρο, Medellin, ΙΣΠΑΝΙΑ

·        Strawberry Hill, Twickenham, ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ

·        Αποκατάσταση των εξαιρετικών μηχανημάτων της ζυθοποιίας Wielemans-Ceuppens, Βρυξέλλες, ΒΕΛΓΙΟ

·        Ένωση για την προαγωγή της τέχνης και του πολιτισμού στο ανατολικό τμήμα της Γερμανίας (VKF), Βερολίνο, ΓΕΡΜΑΝΙΑ

·        Έργο SOS Azulejo, Loures, ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

Μιλώντας πριν από την τελετή, η Επίτροπος κυρία Βασιλείου δήλωσε: «Σήμερα βραβεύουμε τα καλύτερα παραδείγματα διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, έρευνας, ειδικών υπηρεσιών, εκπαίδευσης, κατάρτισης και ευαισθητοποίησης. Φέτος η επιλογή ήταν ιδιαιτέρως δύσκολη. Η εξαιρετική ποιότητα και η πολυμορφία των έργων που βραβεύονται τονίζουν τις αξιόλογες δεξιότητες και το πάθος που χαρακτηρίζουν τον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης — τον οποίο θα πρέπει να στηρίξουμε και να προστατέψουμε για τις μελλοντικές γενιές. Σκοπός της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς δεν είναι να εκθειάσουμε το παρελθόν μας. Πρόκειται για τεράστιο πλούτο για το παρόν και μέλλον· είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που καθιστούν την Ευρώπη κορυφαίο τουριστικό προορισμό παγκοσμίως, συμβάλλοντας σημαντικά στην οικονομία μας και βοηθώντας στη δημιουργία θέσεων εργασίας στις πόλεις και στις περιφέρειές μας».

Ο Πρόεδρος της Εuropa Nostra, κ. Plácido Domingo, πρόσθεσε: «Η Αθήνα, το λίκνο της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, είναι το ιδανικό περιβάλλον για να αποτίσουμε φόρο τιμής όχι μόνο στους νικητές των βραβείων μας, αλλά και σε όλους τους πολίτες και τις κοινότητες που συμμετέχουν ενεργά στις προσπάθειες διαφύλαξης της πολιτιστικής και φυσικής μας κληρονομιά. Δεν υπάρχει πιο κατάλληλος χώρος από την Αθήνα για τον εορτασμό του Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών και των 50 ετών από την ίδρυση της Europa Nostra. Απόψε στο Ηρώδειο θα απολαύσουμε επίσης παράσταση με διάσημους καλλιτέχνες, εμπνευσμένη από την πλούσια μουσική και λογοτεχνική κληρονομιά της Ελλάδας. Η βραδιά μας στην Αθήνα θα είναι μια πραγματική ωδή στην Ευρώπη του πολιτισμού.»

Ιστορικό

Η απονομή του βραβείου πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης/βραβείων Europa Nostra διοργανώνεται από την EuropaNostra και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2002. Η τελετή απονομής των βραβείων πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Καρόλου Παπούλια, και οργανώνεται από κοινού με την Ελληνική Εταιρεία, η οποία είναι αντιπρόσωπος της Europa Nostra στην Ελλάδα. Η τελετή συνέπεσε με το 50ό επετειακό συνέδριο της Europa Nostra.

Οι 30 νικητές του βραβείου πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης/βραβείων Europa Nostra 2013 επιλέχθηκαν μεταξύ περίπου 200 προεπιλεγμένων έργων από 30 χώρες. Ειδικές κριτικές επιτροπές που απαρτίζονται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονεςαπό όλη την Ευρώπη αξιολογούν τα προεπιλεγμένα έργα και τα κατατάσσουν σε τέσσερις κατηγορίες – 1) διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, 2) έρευνα, 3) ειδικές υπηρεσίες, και 4) εκπαίδευση, κατάρτιση και ευαισθητοποίηση. Οι νικητές λαμβάνουν αναμνηστική πλάκα ή έπαθλο. Οι επτά νικητές του Μεγάλου Βραβείου λαμβάνουν επίσης από 10 000 ευρώ.

Η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί ξεχωριστή συμβολή στη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη. Η πολιτιστική κληρονομιά, που αντιπροσωπεύει σημαντικό μέρος των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, προσφέρει θέσεις εργασίας σε περίπου 8 εκατομμύρια άτομα στην ΕΕ και συνεισφέρει σε ποσοστό έως και 4,5% στο ΑΕγχΠ της Ευρώπης. Οι δαπάνες για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς κοστολογούνται σε 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.Tα αριθμητικά στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) δείχνουν ότι το 40% του παγκόσμιου διεθνούς τουρισμού έχει μια πολιτισμική διάσταση. Η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί επίσης κύριο πόρο για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.

Τα βραβεία υποστηρίζονται από το πρόγραμμα «Πολιτισμός» της ΕΕ, το οποίο έχει επενδύσει πάνω από 30 εκατομμύρια ευρώ για τη συγχρηματοδότηση έργων πολιτιστικής κληρονομιάς από το 2007. Υποστήριξη παρέχουν επίσης και άλλα προγράμματα της ΕΕ: το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης διέθεσε 6 δισεκατομμύρια ευρώ για τον πολιτισμό κατά την περίοδο 2007-2013. Από αυτό το ποσό, 3 δισεκατομμύρια ευρώ προορίζονται για την προστασία και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ προορίζονται για την ανάπτυξη πολιτιστικών υποδομών, ενώ 775 εκατομμύρια ευρώ διατίθενται για τη συγχρηματοδότηση πολιτιστικών υπηρεσιών, όπως επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση στις καλές τέχνες και την πολιτιστική κληρονομιά. Επίσης, από το 1998, έχουν διατεθεί 150 εκατομμύρια ευρώ μέσω των προγραμμάτων-πλαισίων της ΕΕ για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη.

Η Europa Nostra είναι μια ΜΚΟ πανευρωπαϊκής εμβέλειας που δραστηριοποιείται ως η φωνή της πολιτιστικής κληρονομιάς. Εκπροσωπεί 250 μη κυβερνητικές και μη κερδοσκοπικές οργανώσεις σε περισσότερες από 50 ευρωπαϊκές χώρες, με συνολικό αριθμό μελών τουλάχιστον 5 εκατομμύρια άτομα. Υποστηρίζεται επίσης από περισσότερες από 150 δημόσιες υπηρεσίες και εταιρείες, καθώς και από πάνω από 1.500 ανεξάρτητα μέλη. Διαθέτει δε τεράστιο δίκτυο με επαγγελματίες και εθελοντές που εργάζονται με προσήλωση για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης για τη σημερινή γενιά και τις γενιές του μέλλοντος.

Η τελετή απονομής των βραβείων για το 2013 στην Αθήνα αποτέλεσε μέρος του ετήσιου ευρωπαϊκού συνεδρίου πολιτιστικής κληρονομιάς Europa Nostra και συνέπεσε με την 50ή του επέτειο.

Η προθεσμία για την προεπιλογή έργων για τα επόμενα βραβεία είναι η 9η Σεπτεμβρίου 2013. Το επόμενο έτος η τελετή θα πραγματοποιηθεί στη Βιέννη, στις 5 Μαΐου 2014.