Υπεγράφησαν από τον Αναπληρωτή Υπουργό ΠΕΚΑ, Νίκο Ταγαρά, τα Σχέδια Διαχείρισης Υδατικών Πόρων Θεσσαλίας και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας – Απεμπλέκεται το έργο του Υδροηλεκτρικού Έργου Μεσοχώρας

Σύσκεψη υπό τον Πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα στο Μέγαρο Μαξίμου, με τη συμμετοχή του Υπουργού ΠΕΚΑ, Γιάννη Μανιάτη, του Αναπληρωτή Υπουργού ΠΕΚΑ, Νίκου Ταγαρά και της Κυβερνητικής Εκπροσώπου, Σοφίας Βούλτεψη, για την απόφαση έγκρισης των Σχεδίων Διαχείρισης Υδατικών Πόρων Θεσσαλίας και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας που υπέγραψε ο Αναπληρωτής Υπουργός, Νίκος Ταγαράς και την απεμπλοκή του Υδροηλεκτρικού έργου της Μεσοχώρας που προβλέπεται σε αυτά.

Αμέσως μετά, ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, ανέφερε :  

«Στην Ελλάδα που ξεπερνά την κρίση, η Υδροηλεκτρική ενέργεια είναι σημαντικός πυλώνας ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης.

Η έγκριση από τον Νίκο Ταγαρά, των σχεδίων διαχείρισης ΛΑΠ Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας απελευθερώνει και απεμπλέκει, για την ολοκλήρωσή του,

το υδροηλεκτρικό έργο της Μεσοχώρας από την εκτροπή του Αχελώου.

Για το έργο της Μεσοχώρας έχουν ήδη επενδυθεί 283 εκ. ευρώ, ενώ για την ολοκλήρωσή του απαιτούνται ακόμη έργα 20 εκ. ευρώ και κόστος απαλλοτριώσεων περίπου 90 εκ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά είναι διαθέσιμα, θα καλυφθούν από την ΔΕΗ και ο συνολικός χρόνος για την αποπεράτωση του έργου υπολογίζεται σε δύο χρόνια.

Το έργο έχει ξεκινήσει το 1986 και σταμάτησε το 2001. Κάθε χρόνος καθυστέρησης κοστίζει περίπου 25 εκ. ευρώ στη ΔΕΗ και λόγω της καθυστέρησης ολοκλήρωσης, οι συνολικές απώλειες εσόδων ξεπερνούν σήμερα  τα 300 εκ. ευρώ.

Από το υδροηλεκτρικό έργο της Μεσοχώρας θα παράγονται ετησίως 360 GWh (γιγαβατώρες). Η παραγόμενη ενέργεια ισοδυναμεί με το 10% της συνολικά παραγόμενης ενέργειας στη χώρα από υδροηλεκτρικά έργα. Επιπλέον, το φράγμα της Μεσοχώρας, με την αποθηκευτική ικανότητα των 250 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων, συμβάλει αποτελεσματικά στην αντιπλημμυρική προστασία των κατάντι περιοχών και παράγει καθαρή, πράσινη ενέργεια, περιορίζει τις εκπομπές ρύπων, παρέχει επάρκεια παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα της χώρας ιδίως τις ώρες αιχμής.»

Από την πλευρά του, ο Αναπληρωτής Υπουργός ΠΕΚΑ, Νίκος Ταγαράς, ανέφερε :

«Προχωράμε σήμερα στην υπογραφή της έγκρισης δύο σημαντικών διαχειριστικών σχεδίων Λεκανών Απορροής Ποταμών, της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της Θεσσαλίας. Συνολικά προβλέπονται δεκατέσσερα διαχειριστικά σχέδια υδατικών διαμερισμάτων για όλη τη χώρα. Έχουν υπογραφεί ήδη τα δέκα, σήμερα προχωρούμε με ακόμη δύο και μέχρι το τέλος του έτους στοχεύουμε να έχουν ολοκληρωθεί τα υπόλοιπα δύο (Κρήτης και Αιγαίου).

Πέρα από την προσαρμογή της χώρας στην οδηγία πλαίσιο για τα νερά 2000/60/ΕΚ της ΕΕ, μπαίνουν κανόνες και πλαίσια για την ορθολογική διαχείριση και την προστασία των νερών σε κάθε υδατικό διαμέρισμα της χώρας. Η χώρα αποκτά για πρώτη φορά ολοκληρωμένη εθνική πολιτική για τα ύδατα.

Με την έγκριση των διαχειριστικών σχεδίων δίνεται η δυνατότητα να εκτελεστούν νόμιμα και ορθολογικά όλα τα έργα αξιοποίησης και διαχείρισης υδάτων, υπόγειων και επιφανειακών που αφορούν ύδρευση, άρδευση, παραγωγή ενέργειας σε υδροηλεκτρικά εργοστάσια και κάθε άλλη χρήση.

Στόχος των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΛΑΠ) είναι η αποτύπωση και διασφάλιση της ποσότητας και της ποιότητας επιφανειακών και υπόγειων υδάτων σε όλα τα υδατικά διαμερίσματα, με σκοπό της αποτελεσματική περιβαλλοντική προστασία και της αειφορική διαχείριση των υδατικών πόρων. Το νερό μπορεί να αποτελέσει την προμετωπίδα της σύγκλισης μεταξύ της ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Με την έγκριση των δύο συγκεκριμένων διαχειριστικών σχεδίων για τη Θεσσαλία και τη Δυτική Στερά Ελλάδα που υπέγραψα, απεμπλέκεται και προωθείται άμεσα το έργο του υδροηλεκτρικού σταθμού της Μεσοχώρας, με σαφή αναπτυξιακά οφέλη για ολόκληρη τη χώρα. Το έργο αξιοποιεί τα νερά του Αχελώου για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας και επαναφέρει τα νερά στη φυσική κοίτη του ποταμού, προάγει την αντιπλημμυρική προστασία της περιοχής, αυξάνει την ενεργειακή επάρκεια της χώρας. Είναι ένα έργο με μεγάλη περιβαλλοντική, ενεργειακή και αναπτυξιακή σημασία για τον τόπο.»

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η υποχρέωση της κατάρτισης των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔ) για το σύνολο των Υδατικών Διαμερισμάτων (ΥΔ) της χώρας προκύπτει από την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, η οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο το 2003. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία η έγκριση των ΣΔ θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από το 2009, για το λόγο αυτό η χώρα απειλείται με πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για μη ορθή εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα μαζί με την Ισπανία αποτελούν τα μοναδικά κράτη μέλη τα οποία έχουν εκκρεμότητες ως την έγκριση των ΣΔ.

Από την αρχή της θητείας της παρούσας κυβέρνησης μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρωθεί τα 12 από το σύνολο των 14 ΣΔ των ΥΔ της χώρας. Έχουν ήδη εγκριθεί από την Εθνική Επιτροπή Υδάτων τους προηγούμενους μήνες τα 10 ΣΔ: Ανατολικής Πελοποννήσου, Δυτικής Πελοποννήσου, Βόρειας Πελοποννήσου, Αττικής, Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας, Ηπείρου, Ανατολικής Μακεδονίας, Θράκης, Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας. Ο Αναπληρωτής Υπουργός ΠΕΚΑ Νίκος Ταγαράς, μετά από την έγκριση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων, υπέγραψε τα Σχέδια Διαχείρισης Θεσσαλίας και Δυτικής Στερεάς Ελλάδος. Επίσης, εντός του 2014 αναμένεται να ολοκληρωθούν και εγκριθούν τα ΣΔ για τα ΥΔ Κρήτης και Νήσων Αιγαίου, τα οποία βρίσκονται υπό διαβούλευση. Σύμφωνα με τον Αναπληρωτή Υπουργό ΠΕΚΑ Νίκο Ταγαρά, τα Σχέδια Διαχείρισης αποτελούν την βάση της εθνικής πολιτικής για τη διαχείριση και προστασία των υδατικών πόρων της χώρας. Όπως έχει τονίσει πολλές φορές ο Αναπληρωτής Υπουργός ΠΕΚΑ, το νερό μπορεί να αποτελέσει την προμετωπίδα της σύγκλισης μεταξύ της «ανάπτυξης» και της «προστασίας του περιβάλλοντος».

Τα Σχέδια Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής των Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και Θεσσαλίας εκπονήθηκαν από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του ΥΠΕΚΑ, εγκρίθηκαν από την Εθνική Επιτροπή Υδάτων και υπογράφονται από τον Αναπληρωτή Υπουργό ΠΕΚΑ Νίκο Ταγαρά. Στα Σχέδια Διαχείρισης εξετάζονται εναλλακτικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση των νερών προκειμένου να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα στη λεκάνη του Πηνειού. Κοινή παράμετρος είναι η εξοικονόμηση στη χρήση αρδευτικού νερού και η μείωση της αρδευτικής κατανάλωσης ανά στρέμμα στη Θεσσαλία.

Το έργο της Μεσοχώρας απεμπλέκεται πλήρως, τόσο λειτουργικά όσο και τεχνικά, από τα έργα μεταφοράς νερού από τον άνω ρου του Αχελώου στη Θεσσαλία και αντιμετωπίζεται πλέον ως αμιγώς υδροηλεκτρικό έργο, το οποίο αξιοποιεί νερό του Αχελώου για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας και το επαναφέρει στη φυσική κοίτη του ποταμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι το εν λόγω έργο είναι ώριμο κατά 95%.

ΥΗΕ ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ

Το Υδροηλεκτρικό Έργο Μεσοχώρας βρίσκεται στον άνω ρου του ποταμού Αχελώου, κοντά στο χωριό Μεσοχώρα, και αποτελεί την πρώτη βαθμίδα αξιοποιήσεώς του. Το ΥΗΕ Μεσοχώρας έχει ισχύ 161,6 MW (2 μονάδες των 80 MW εκάστη και μία μικρή μονάδα 1,6 MW) και  η συνολική ετήσια παραγόμενη ενέργεια εκτιμάται σε περίπου 360 GWh. Η κατασκευή του Έργου άρχισε το 1986 και ουσιαστικά περατώθηκε τον Απρίλιο του 2001. Για την ολοκλήρωση του Έργου είναι απαραίτητη η κατασκευή των υπολειπόμενων εργασιών, που είναι απαραίτητο να γίνουν πριν την έμφραξη της Σήραγγας Εκτροπής και την έναρξη πλήρωσης του Ταμιευτήρα. Η δαπάνη του Έργου έως σήμερα ανέρχεται στο ποσόν των 283.000.000 € περίπου.

Η σημαντική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των εργασιών και την έναρξη λειτουργίας του ΥΗΕ Μεσοχώρας οφείλεται βασικά στο γεγονός ότι το Έργο είναι συνδεδεμένο με τα Έργα Εκτροπής του ποταμού Αχελώου προς Θεσσαλία, οπότε οποιαδήποτε εμπλοκή των Έργων αυτών συμπαρασύρει και το ΥΗΕ Μεσοχώρας.

Παρά το γεγονός ότι το Έργο είναι ουσιαστικά αυτοτελές, αυτό εξακολουθεί να είναι συνδεδεμένο με το σχήμα της μερικής Εκτροπής του Αχελώου προς Θεσσαλία. Βάσει, λοιπόν, των αποφάσεων του ΣτΕ έχουν διακοπεί όλες οι εργασίες για την ολοκλήρωση και λειτουργία του, με αποτέλεσμα να απαξιώνεται επένδυση περίπου 283.000.000 € μέχρι σήμερα και, επίσης, να στερείται η χώρα από μια παραγωγή 360 GWh καθαρής (πράσινης) ηλεκτρικής ενέργειας ανά έτος, αξίας που υπερβαίνει τα 25.000.000 €, ενώ δεν ωφελείται η χώρα και των πλεονεκτημάτων που τα μεγάλα Υδροηλεκτρικά Έργα προσφέρουν.

Το ΥΗΕ Μεσοχώρας, όπως βέβαια και τα άλλα Υδροηλεκτρικά Έργα, αποτελεί έργο πολλαπλής σκοπιμότητας, με τα ακόλουθα, πολύ σημαντικά, οφέλη:

·         Εξασφαλίζει παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας  περίπου 360 GWh ετησίως.

·         Συνεισφέρει στην εξασφάλιση επάρκειας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα της Χώρας και κυρίως στην κάλυψη της αυξημένης ζήτησης σε ώρες αιχμής και ιδίως το καλοκαίρι. Αυτό επιτυγχάνεται διότι τα Υδροηλεκτρικά Έργα, αφενός μεν σχεδιάζονται ως έργα αιχμής με μεγάλη εγκατεστημένη ισχύ και αφετέρου έχουν τη δυνατότητα να τίθενται αμέσως σε λειτουργία και να διασφαλίζουν την ετοιμότητα και ισορροπία του Συστήματος.

·         Συμβάλλει στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της κατανάλωσης των αποθεμάτων των στερεών καυσίμων της χώρας. Επιπλέον συμβάλλει στη μείωση των εισαγόμενων καυσίμων, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση συναλλάγματος και τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας.

·         Με την παραγωγή καθαρής υδροηλεκτρικής ενέργειας και υποκαθιστώντας ισοδύναμη παραγωγή από άλλες πηγές , συμβάλλει στον περιορισμό της εκπομπής ρύπων οξειδίων αζώτου, θείου και άνθρακος στην ατμόσφαιρα, με αντίστοιχα οικονομικά οφέλη.

·         Συμβάλλει σημαντικά στην ικανοποίηση της Οδηγίας 2001/77/ΕΚ της 27^ης Σεπτεμβρίου 2001 (Πράσινη Βίβλος), η οποία έχει κυρωθεί και από την Ελληνική Βουλή και αφορά στην προώθηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Σύμφωνα με την Οδηγία αυτή, θα πρέπει η Χώρα μας να αυξήσει το ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε 20% μέχρι το 2020.

·         Με τη σημαντική αποθηκευτική του ικανότητα των 250 εκατ. m³ νερού, συμβάλλει καθοριστικά στην αντιπλημμυρική προστασία των κατάντη περιοχών, καθώς επίσης παρέχει τη δυνατότητα ενίσχυσης της εξυπηρέτησης των αρδευτικών και υδρευτικών αναγκών από τα κατάντη λειτουργούντα έργα του Αχελώου.

Αντίθετα, η μη λειτουργία του Έργου, πέραν της μη εξασφάλισης των προαναφερόμενων οφελών, έχει ως αποτέλεσμα και την απώλεια εσόδων της τάξης των 25.000.000 € ανά έτος, έχουν δε απωλεσθεί από το 2001 έσοδα, που υπερβαίνουν  τα 300.000.000€.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα προαναφερόμενα, προκρίνεται η απεμπλοκή του ΥΗΕ Μεσοχώρας από το συνολικό σχήμα της εκτροπής του Αχελώου προς Θεσσαλία, καθώς δεν είναι απαραίτητο να είναι συνδεδεμένο με αυτό, ώστε το Έργο να αντιμετωπισθεί ως αυτοτελές και να αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά ( έκδοση ΚΥΑ ΕΠΟ) ανεξάρτητα από την πορεία των λοιπών Έργων του σχήματος εκτροπής και να καταστεί δυνατό να ολοκληρωθεί πλήρως και να λειτουργήσει το ταχύτερο δυνατόν. Με την έγκριση των “Σχεδίων Διαχείρισης των Υδατικών Διαμερισμάτων Ηπείρου, Θεσσαλίας και Δυτικής Ελλάδας” από τον Αναπληρωτή Υπουργό ΠΕΚΑ Νίοκο Ταγαρά αυτή η απεμπλοκή του έργου της Μεσοχώρας καθίσταται εφικτή. Είναι ένα έργο όπως προαναφέρθηκε έτοιμο ουσιαστικά από το 2001, που μπορεί να συμβάλλει στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ικανής να καλύψει τις ανάγκες  π.χ  του νησιού της Κέρκυρας ή των νησιών Λέσβου και Χίου μαζί ή εναλλακτικά της περιοχής Περιστερίου στην Αττική.