Δώρο στην Ουκρανία έκανε την Κριμαία ο Χρουστσόφ. Στην έκθεση που
ξεκίνησε στη Μόσχα, και είναι αφιερωμένη στα 120 χρόνια από τη γέννηση
του Νικίτα Χρουστσόφ, παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά σπάνια ιστορικά
έγγραφα για σημαντικές στιγμές του σοβιετικού ηγέτη. Οι πολιτικές αποφάσεις του Νικίτα Χρουστσόφ, στη μνήμη των Ρώσων παραδοσιακά ωχριούν μπροστά στη δραστηριότητα των θεοποιημένων στον καιρό τους σοβιετικών ηγετών, Στάλιν και Λένιν. Στη συνείδηση του λαού ο «γενικός γραμματέας – οικονομικός διαχειριστής» παρουσιάζεται εκκεντρικός, περιορισμένης ευφυΐας και απλώς κωμικός πολιτικός. Τη φήμη του
αυτή την οφείλει σε δυο υπερβολικές πράξεις του: Η μπότα που επέδειξε στη σύνοδο εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ μετατράπηκε στη μαζική συνείδηση σε κάτι ανάλογο του σφυριού που κρατά ένας δικαστής, ενώ η απειλή να δείξει σε όλο τον κόσμο «τη μητέρα του Κοσμά» συμπεριλαμβάνεται μέχρι σήμερα στον κατάλογο με τις πιο αγαπημένες λαϊκές εκφράσεις.
Ωστόσο, τα τελευταία γεγονότα στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ρωσίας δείχνουν ότι όσο γελοιογραφική και αν ήταν η προσωπικότητα του Χρουστσόφ, τις συνέπειες των αποφάσεων που πήρε, η Ρωσία τις αισθάνεται μέχρι σήμερα. Η παράδοση της Κριμαίας στην Ουκρανία, η αποστολή στρατού στις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας, η κρίση στην Κούβα, αυτά τα γεγονότα ορόσημο στην ιστορία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τη σύγχρονη γεωπολιτική κατάσταση στον κόσμο, ενώ και τα λόγια «Είναι και η ΕΣΣΔ υπερδύναμη» συμβαδίζουν αρμονικά με τις διαθέσεις της σημερινής ρωσικής ηγεσίας.
Η έκθεση
Στον εκθεσιακό χώρο του Ρωσικού Κρατικού Αρχείου παρουσιάζεται φωτογραφικό,
ηχητικό και οπτικό υλικό με θέμα την προσωπικότητα του Νικίτα Χρουστσόφ. Το
ευρύ κοινό θα έχει για πρώτη φορά τη δυνατότητα να δει προσωπικές σημειώσεις
του γενικού γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ, έγγραφα από την
κρίση της Κούβας, χαρτιά με κατηγορητήρια τόσο εναντίον του Χρουστσόφ, όσο και άλλα
υπογεγραμμένα απ’ τον ίδιο, και φυσικά, Διατάγματα που σχετίζονται με την
εκχώρηση της Κριμαίας στην Ουκρανία.Ένας από του διοργανωτές της έκθεσης, ο διευθυντής του Ρωσικού Κρατικού Αρχείου κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας, Αντρέι Σορόκιν, αναφέρει ότι «η εποχή που ο Χρουστσόφ βρισκόταν στην εξουσία αποτέλεσε ορόσημο για τη Σοβιετική Ένωση. Αυτός είχε προετοιμάσει το έδαφος για πολλά από τα όσα συνηθίζεται να συνδέονται με τη διακυβέρνηση του Γκορμπατσόφ, συμπεριλαμβανομένης και της περεστρόικα. Θέματα τα οποία προσπάθησε να επιλύσει όταν βρισκόταν στη θέση του Α΄ γραμματέα, εγέρθηκαν ξανά 25 χρόνια μετά την παραίτησή, πλέον όμως αναγκαστικά».
Το «δωράκι» της
Κριμαίας
Ξεχωριστό μεγάλο θέμα στην έκθεση είναι ο ρόλος του Χρουστσόφ στην ιστορία των σχέσεων Ρωσίας και Ουκρανίας. Η καριέρα του Χρουστσόφ ξεκίνησε το 1938 ακριβώς με τη διοίκηση της αδελφικής Δημοκρατίας. Η έκθεση αποκαλύπτει με λεπτομέρειες όλο το φάσμα των συγκρούσεων των συμφερόντων της ΕΣΣΔ και της Ουκρανικής Σοβιετικής Δημοκρατίας, που σημειώθηκαν την εποχή του Χρουστσόφ. Την καταστολή του εθνικιστικού κινήματος στην Ουκρανία, τη χρήση του τοπικού κρατικού μηχανισμού στην εσωκομματική πάλη και τέλος, την παράδοση της Κριμαίας στην ΣΣΔ της Ουκρανίας.
Στο επίσημο Διάταγμα που παρουσιάζεται στην έκθεση, ως βασική αιτία της εκχώρησης της Κριμαίας στην Ουκρανία δηλώνεται «ο κοινός οικονομικός χώρος, η γεωγραφική εγγύτητα και οι στενές οικονομικές και πολιτιστικές σχέσεις». Το ίδιο διάστημα, από άλλα έγγραφα προκύπτει ότι ο Χρουστσόφ καθοδηγούταν από προσωπικό συμφέρον και η Κριμαία ήταν ένα είδος «δώρου» προς τους παλιούς συντρόφους από την ηγεσία της Ουκρανικής ΣΣΔ. Στην έκθεση προβάλλεται και η ερμηνεία των γεγονότων από το γιο του Χρουστσόφ, ο οποίος είχε δηλώσει πως η Κριμαία εντάχθηκε στην Ουκρανία λόγω ανάγκης οργανωτικού χαρακτήρα, καθώς ήταν απλούστερο η χερσόνησος να προμηθεύεται νερό από την Ουκρανία.
Η κρίση της Κούβας
Σημαντική προσοχή δίνεται και στην εξωτερική πολιτική του Χρουστσόφ. Όπως
αναφέρει ο Σορόκιν, «ο Χρουστσόφ ήταν ο πρώτος σοβιετικός ηγέτης που αντιμετώπιζε
την εξωτερική πολιτική σαν κοινωνική δραστηριότητα. Πέτυχε πρόοδο σε πολλές
κατευθύνσεις στον τομέα αυτό. Τον κύριο στόχο της εξωτερικής πολιτικής του
Χρουστσόφ χαρακτηρίζουν τα λόγια που απηύθυνε στον Κένεντι: “Είναι και η ΕΣΣΔ
υπερδύναμη”».Από τα εκθέματα μπορεί κανείς να παρακολουθήσει πώς, χάρις στον Χρουστσόφ, ενισχυόταν η επιρροή της ΕΣΣΔ στις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας, να δει συγχαρητήριες επιστολές από ηγέτες χωρών, κοινές φωτογραφίες, κ.λ.π.. Ωστόσο, άλλα έγγραφα αποδεικνύουν τα σοβαρά, ενίοτε τραγικά λάθη στην πολιτική του Χρουστσόφ απέναντι στις συμμαχικές χώρες. Ειδικότερα, παρουσιάζεται η απομαγνητοφώνηση συνομιλίας του Χρουστσόφ με πολωνούς ηγέτες, όπου αυτός απειλεί να «παρέμβει χονδροειδώς» στις υποθέσεις της χώρας, αν οι Πολωνοί δεν εκπληρώσουν τις απαιτήσεις του. Το Διάταγμα για την είσοδο στρατευμάτων στην Ουγγαρία ήταν ακόμη ένα βήμα προς την επιδείνωση των σχέσεων στον διπολικό κόσμο.
Η αποφασιστική και ανυποχώρητη πολιτική του Χρουστσόφ στις χώρες του σοσιαλιστικού μπλοκ οδήγησε στην οξύτερη στιγμή σε όλη την ιστορία των σχέσεων μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ, στην κρίση της Καραϊβικής. Η έκθεση δίνει τη δυνατότητα να αισθανθεί κανείς την ένταση των παθών. Σε μυστικό τηλεγράφημα του πρέσβη της ΕΣΣΔ στην Ουάσιγκτον αναφέρεται ότι στην αμερικανική πρωτεύουσα μετά την εγκατάσταση των σοβιετικών πυραύλων στην Κούβα «έγινε επεξεργασία σχεδίων για την προετοιμασία και πραγματοποίηση έκτακτης εκκένωσης του προέδρου, της κυβέρνησης και των κυριότερων υπουργείων σε μυστική περιοχή 300 μίλια από την Ουάσιγκτον».
http://gr.rbth.com/arts/2014/11/17/xroystsof_epikairo_mison_aiona_33779.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου