Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού τομέα λιανικού εμπορίου

Σήμερα η Επιτροπή δημοσιεύει σειρά βέλτιστων πρακτικών για να στηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών να δημιουργήσουν έναν πιο ανοιχτό, ολοκληρωμένο και ανταγωνιστικό τομέα λιανικού εμπορίου.

Ο εν λόγω τομέας είναι ένας από τους μεγαλύτερους της οικονομίας της ΕΕ, καθώς σχεδόν ένας στους δέκα εργαζομένους απασχολείται στις πάνω από 3,6 εκατομμύρια εταιρείες λιανικού εμπορίου. Το λιανικό εμπόριο μεταβάλλεται ραγδαία με την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και των λιανικών πωλήσεων πολλαπλών διαύλων, και διαθέτει δυναμικό για να βελτιώσει τις επιδόσεις του. Γι' αυτό η Επιτροπή συνδράμει τα κράτη μέλη και τις

επιχειρήσεις ώστε να ανταποκριθούν στις παρούσες προκλήσεις καταργώντας τους συσσωρευμένους περιορισμούς στο λιανικό εμπόριο.

Ο κ. Γίρκι Κάταϊνεν, Aντιπρόεδρος αρμόδιος για θέματα απασχόλησης, ανάπτυξης, επενδύσεων και ανταγωνιστικότητας, δήλωσε τα εξής: «Η Επιτροπή έχει σταχυολογήσει πολύ συγκεκριμένες και αποτελεσματικές βέλτιστες πρακτικές ώστε να καθοδηγήσει τα κράτη μέλη στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν την καινοτομία, την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα του λιανικού εμπορίου μας. Με τον τρόπο αυτό, θα επιτρέψουμε στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου να ενισχύσουν την παγκόσμια παρουσία τους και θα βοηθήσουμε τις πολυάριθμες ΜΜΕ στον τομέα αυτό, οι οποίες συχνά έχουν οικογενειακό χαρακτήρα, στην προσπάθειά τους να αφομοιώσουν τις τεχνολογικές αλλαγές. Σκοπός μας είναι να συμβάλουμε στη δημιουργία θέσεων εργασίας και να τονώσουμε την οικονομική ανάπτυξη.»

Η κ. Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα, Επίτροπος αρμόδια για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ, δήλωσε: «Το μέλλον του ευρωπαϊκού λιανικού εμπορίου – και της οικονομίας μας γενικότερα – εξαρτάται από την ικανότητά του να αναπτύξει καινοτόμες επιχειρηματικές πρακτικές και να μεγιστοποιήσει νέες ευκαιρίες, όπως είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο. Γι' αυτό χρειάζεται ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον. Θέτουμε λοιπόν στη διάθεση των κρατών μελών συμβουλές για να τα βοηθήσουμε να εφαρμόσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους κανόνες της ΕΕ και να ακολουθήσουν το παράδειγμα δοκιμασμένων μεταρρυθμίσεων σε άλλες χώρες της ΕΕ.»

 

Ποιοι είναι οι κύριοι τομείς στους οποίους μπορούν να σημειώσουν περαιτέρω πρόοδο τα κράτη μέλη;

• Η διευκόλυνση της εγκατάστασης επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου: Έχει ζωτική σημασία να μπορούν οι λιανέμποροι να ανοίγουν κατάστημα γρήγορα, για να αποκτούν πρόσβαση σε μια αγορά, ενισχύοντας έτσι την παραγωγικότητα και την καινοτομία. Αν τα κράτη μέλη ενισχύσουν τη συμμόρφωση με την οδηγία για τις υπηρεσίες, μπορούν να διευκολύνουν την εγκατάσταση νέων καταστημάτων χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο συμφέροντα δημόσιας πολιτικής, όπως είναι η χωροταξία και η προστασία του περιβάλλοντος και των καταναλωτών. Οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές καλούνται να μειώσουν τον αδικαιολόγητο ή δυσανάλογο φόρτο και να κάνουν απλούστερες, συντομότερες και διαφανέστερες τις διαδικασίες εγκατάστασης των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου.
• Η μείωση των περιορισμών στην καθημερινή λειτουργία των καταστημάτων: Οι περιορισμοί αυτοί μπορούν να συνεπάγονται σημαντικό φόρτο για τις επιχειρήσεις και να επηρεάζουν την παραγωγικότητά τους. Γι' αυτό η Επιτροπή εντόπισε βέλτιστες πρακτικές σχετικά με την προώθηση των πωλήσεων και τις εκπτώσεις, συγκεκριμένους διαύλους πωλήσεων, το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων, τους ειδικούς φόρους επί των λιανικών πωλήσεων, την αγορά προϊόντων σε άλλα κράτη μέλη και τις συμβατικές πρακτικές του σύγχρονου λιανικού εμπορίου. Σκοπός είναι να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στον τομέα του λιανικού εμπορίου καθώς και δίκαιες και αποτελεσματικές αλυσίδες εφοδιασμού, χωρίς όμως να περιορίζεται η ελευθερία επιδίωξης δικαιολογημένων στόχων δημόσιας πολιτικής.
• Η υιοθέτηση νέων προσεγγίσεων για την αναζωογόνηση των αστικών κέντρων: Η Επιτροπή ενέκρινε επίσης σήμερα οδηγό σχετικά με την αναζωογόνηση και τον εκσυγχρονισμό των μικρών εταιρειών λιανικών πωλήσεων. Ο οδηγός αυτός προτείνει στις δημόσιες αρχές τρόπους που θα βοηθήσουν τους μικρούς λιανοπωλητές να προσαρμοστούν στις τεχνολογικές αλλαγές και να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του μέλλοντος. Την κάθε λύση συνοδεύουν πρακτικά παραδείγματα, τα οποία σταχυολόγησε η Επιτροπή από βέλτιστες πρακτικές ανά την ΕΕ και είναι δυνατόν να μεταφερθούν σε τοπικό πλαίσιο. Ο οδηγός προσδιορίζει επιτυχημένες περιπτώσεις που μπορούν να εμπνεύσουν τα κράτη μέλη, όπως, για παράδειγμα, να δημιουργήσουν γειτονιές καταστημάτων λιανικής ώστε να προσελκύσουν τους καταναλωτές στα αστικά κέντρα.

Επιπλέον, ο δείκτης περιορισμού του λιανικού εμπορίου παρέχει μια χρήσιμη εικόνα της κατάστασης του λιανικού εμπορίου στα κράτη μέλη. Συμβάλλει στον εντοπισμό βέλτιστων πρακτικών καθώς και τομέων που επιδέχονται μεταρρυθμίσεις. Ο εν λόγω δείκτης αποτελεί επίσης ένα δυναμικό εργαλείο παρακολούθησης ώστε να αποτιμώνται οι προσπάθειες που καταβάλλουν τα κράτη μέλη για να μειώσουν τους περιορισμούς στο λιανικό εμπόριο, ο αντίκτυπος των εν λόγω μεταρρυθμίσεων στη λειτουργία της αγοράς, και συγκεκριμένα στην παραγωγικότητα, στις τιμές και στην καινοτομία, καθώς και οι δευτερογενείς επιπτώσεις σε άλλους τομείς.

Πέρα από τις σημερινές κατευθυντήριες γραμμές της σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις των κρατών μελών και την ιεράρχηση προτεραιοτήτων για τη χάραξη πολιτικής στον τομέα του λιανικού εμπορίου, η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την εξέλιξη των σχετικών κανονιστικών πλαισίων και οικονομικών τάσεων.

 

Ιστορικό

Το λιανικό εμπόριο αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο τομέα υπηρεσιών στην ΕΕ ύστερα από τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, καθώς αντιπροσωπεύει το 4,5% της προστιθέμενης αξίας της οικονομίας της ΕΕ και το 8,6% του συνόλου των θέσεων εργασίας στην ΕΕ. Τα νοικοκυριά της ΕΕ δαπανούν έως και το ένα τρίτο του εισοδήματός τους σε καταστήματα λιανικής. Το λιανικό εμπόριο αποτελεί επίσης σημαντική κινητήρια δύναμη για την καινοτομία και την παραγωγικότητα. Εξαιτίας της αλληλεπίδρασής του με άλλους τομείς της οικονομίας, η βελτίωση της λειτουργίας του μπορεί να έχει δευτερογενείς επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας. Λιγότεροι περιορισμοί στο λιανικό εμπόριο συνεπάγονται υψηλότερη παραγωγικότητα στη μεταποίηση. Ένας αποτελεσματικότερος τομέας λιανικού εμπορίου μπορεί να προσφέρει στους καταναλωτές χαμηλότερες τιμές, γεγονός που με τη σειρά του συνεπάγεται μεγαλύτερη ζήτηση και παρακινεί τους παραγωγούς να προσφέρουν πιο καινοτόμα αγαθά. 

Στην στρατηγική για την ενιαία αγορά του 2015 η Επιτροπή δεσμεύτηκε να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει τους υπερβολικούς περιορισμούς στην εγκατάσταση και στην καθημερινή λειτουργία καταστημάτων. Η σημερινή ανακοίνωση σχετικά με το λιανικό εμπόριο υλοποιεί την τελευταία δέσμευση της στρατηγικής για την ενιαία αγορά. Έρχεται να συμπληρώσει άλλες πρωτοβουλίες, όπως είναι οι προτάσεις για τη διευκόλυνση των πωλήσεων προϊόντων από επιχειρήσεις σε όλη την ΕΕ, η πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις, τα μέτρα για μια νέα ώθηση στον τομέα των υπηρεσιών, τα μέτρα για αποδοτικές και επαγγελματικές δημόσιες συμβάσεις και η προστασία της ηγετικής θέσης της Ευρώπης στην τεχνογνωσία και την καινοτομία, τα βήματα για τη βελτίωση της συμμόρφωσης και της πρακτικής λειτουργίας της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και το εμπόριο ασφαλών προϊόντων σε όλη την Ευρώπη. Επίσης, συνδυάζεται με τις προσπάθειες της Επιτροπής να δημιουργήσει μια ψηφιακή ενιαία αγορά της ΕΕ, ιδίως μέσω των πρωτοβουλιών για τον γεωγραφικό αποκλεισμό, τη διασυνοριακή παράδοση δεμάτων, τον εκσυγχρονισμό του ΦΠΑ και τους κανόνες για τις συμβάσεις ψηφιακού περιεχομένου.