Μέρκελ: Αναγκαία η ενδυνάμωση του γαλλογερμανικού άξονα

Οποιος συμμετέχει σε μια συζήτηση για τη Γερμανία διαπιστώνει γρήγορα ότι βρίσκεται να μιλά για τη Γαλλία. Η σημερινή δυναμική της Ευρώπης διαμορφώνεται από τους δισταγμούς της Γερμανίας και τις αδυναμίες της Γαλλίας. Ο γαλλογερμανικός άξονας έχει πάθει βλάβη εδώ και αρκετό καιρό.

Σύμφωνα με το Βερολίνο, όμως, αν οι δύο χώρες δεν πορευτούν προς την ίδια κατεύθυνση, δεν μπορεί να γίνουν πολλά πράγματα στην Ευρώπη.
Πριν από λίγα χρόνια, η Άγκελα Μέρκελ πίστεψε ότι ήταν δυνατόν να συγκροτηθεί μια «τρόικα» με τη Βρετανία. Η ιδέα εγκαταλείφθηκε όταν η βρετανική κυβέρνηση
αποφάσισε να πάρει τις αποστάσεις της από την ΕΕ. Τη θέση της στη γερμανική διπλωματία πήρε στη συνέχεια η Πολωνία. Αλλά η γαλλογερμανική συμμαχία παραμένει αναγκαία, αν και όχι ικανή, συνθήκη για την πρόοδο.
Η Ευρώπη και το ευρώ δεν παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους χριστιανοδημοκράτες και τους σοσιαλδημοκράτες για τη συγκρότηση του μεγάλου συνασπισμού. Σύμφωνα με τον Φιλ Στίβενς των Financial Times, το γραφείο της καγκελαρίου έχει υποβάλει στους διαπραγματευτές τέσσερα σενάρια για την ευρωζώνη. Όλα θεωρούν ότι η ΕΕ είναι απαραίτητη για τη γερμανική ευημερία. Και όλα προϋποθέτουν τις καλές σχέσεις ανάμεσα στη Μέρκελ και τον Ολάντ.
Το πρώτο σενάριο ορίζει ότι η πορεία της ευρωζώνης προς την τραπεζική ένωση και την αμοιβαία οικονομική εποπτεία θα γίνει με το υπάρχον νομικό πλαίσιο, που είναι αρκετά ευέλικτο ώστε να επιτρέπει μια βαθύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει μια σειρά μέτρων, συνοδευόμενων από αλλαγές στην ευρωπαϊκή συνθήκη, ώστε να εξασφαλιστεί το μέλλον του ευρώ. Τα μέτρα αυτά ουσιαστικά θα συμπληρώνουν το έργο που έμεινε ανολοκλήρωτο όταν η Γαλλία «μπλόκαρε» την πολιτική ένωση την εποχή της συνθήκης του Μάαστριχτ. Είναι το αγαπημένο σενάριο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Το τρίτο σενάριο αναγνωρίζει ότι η τραπεζική ένωση, ένα είδος ευρωομολόγων και η συνδιαχείριση της δημοσιονομικής πολιτικής απαιτούν μεν αλλαγές στη συνθήκη, αλλά αυτές οι αλλαγές πρέπει να είναι περιορισμένες ώστε να αποφευχθούν τα δημοψηφίσματα. Ένα προηγούμενο προσφέρει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας.
Το τέταρτο σενάριο προβλέπει την περίπτωση διευθετήσεων εκτός των συνθηκών στην περίπτωση που η Βρετανία προσπαθήσει να εμποδίσει τις όποιες αλλαγές αποφασιστούν.
Η Μέρκελ προτιμά το τρίτο σενάριο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, πιστεύει ότι το μακροπρόθεσμο μέλλον του ευρώ εξαρτάται από τη Γαλλία. Και αντί να επιχαίρει για τις αδυναμίες της χώρας αυτής, τις θεωρεί εμπόδιο για τη διμερή συνεργασία.
Ο πρόεδρος Ολάντ, πάλι, έχει ένα δίλημμα. Γνωρίζει ότι πρέπει να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας του και ότι πρέπει να υπάρξει στροφή από την αύξηση των φόρων στη μείωση των δαπανών. Φοβάται όμως ότι αν κινηθεί πολύ γρήγορα, οι Γάλλοι θα βγουν στους δρόμους. Το πρόβλημα είναι ότι με το να κινείται αργά, ενισχύει το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν.
Σύμφωνα με τον Φρεντερίκ Σαβικί, καθηγητή πολιτικών επιστημών στη Σορβόνη, ο Ολάντ έκανε ένα μεγάλο λάθος. Με δεδομένο ότι στην προεκλογική του εκστρατεία είχε δηλώσει ότι δεν θέλει να είναι ένας υπερσυγκεντρωτικός πρόεδρος, κι ότι ο πρωθυπουργός δεν πρέπει να είναι «συνεργάτης» του προέδρου, έπρεπε να έχει ορίσει έναν πρωθυπουργό με πολύ μεγαλύτερη εξουσία στο κόμμα, όπως είχε κάνει ο Φρανσουά Μιτεράν με τον Πιερ Μορουά. Ο Ζαν-Μαρκ Ερό, αντίθετα, δεν είχε αρκετή κυβερνητική εμπειρία ώστε να μπορεί να επιβάλλει τις επιλογές του στους υπουργούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο πρόεδρος να αναγκάζεται να βγαίνει κάθε τόσο στο προσκήνιο με αποφάσεις που διχάζουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η υπόθεση Λεονάρντα.
Εκτός από τον νόμο για τον γάμο, επισημαίνει ο γάλλος καθηγητής, κανένα από τα μέτρα που περίμενε το εκλογικό σώμα της Αριστεράς δεν έχει προωθηθεί. Αυτό εξηγεί τη συνεχή πτώση της δημοτικότητας του Ολάντ, ο οποίος εμφανίζεται σχεδόν γυμνός μπροστά στην κοινή γνώμη και τους αντιπάλους του.