Το Γενικό Δικαστήριο επικυρώνει τα περιοριστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί σε βάρος του Johannes Tomana, γενικού εισαγγελέα της Ζιμπάμπουε, και 120 άλλων προσώπων και εταιριών εγκατεστημένων στη χώρα αυτή

Δεδομένης της καταστάσεως στη Ζιμπάμπουε και, ειδικότερα των σοβαρών προσβολών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τις οποίες έχει διαπράξει η κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε, το Συμβούλιο επέβαλε το 2002 περιοριστικά μέτρα (δέσμευση κεφαλαίων και απαγόρευση εισόδου στο έδαφος της Ένωσης ή διελεύσεως από αυτό) σε βάρος πολλών προσώπων και εταιριών στη χώρα αυτή. Η ισχύς των μέτρων αυτών έχει επανειλημμένως παραταθεί, ο δε κατάλογος των προσώπων και των οντοτήτων σε βάρος των οποίων έχουν επιβληθεί τα μέτρα έχει τακτικά αναθεωρηθεί.

Ο Johannes Tomana, γενικός εισαγγελέας της Ζιμπάμπουε, 109 άλλα φυσικά πρόσωπα (ως επί το πλείστον ανώτατοι δημόσιοι λειτουργοί και στελέχη του στρατού ή της αστυνομίας) και 11 εταιρίες ζητούν την ακύρωση των πράξεων

με τις οποίες έχουν καταχωριστεί στον προαναφερθέντα κατάλογο ^[1]. Προβάλλουν επιχειρήματα περί ελλείψεως νομικής βάσεως που να δικαιολογεί τα επίμαχα μέτρα, παραβίαση της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως και πρόδηλη πλάνη εκτιμήσεως στην οποία έχουν υποπέσει το Συμβούλιο και η Επιτροπή.

Η καταχώριση του J. Tomana αιτιολογείται ως εξής: «Εμπλεκόμενος σε δραστηριότητες που υπονομεύουν σοβαρά τη δημοκρατία, το σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων και το κράτος δικαίου». Η καταχώριση των 120 λοιπών φυσικών προσώπων και οντοτήτων αιτιολογείται με παρόμοιους ως επί το πλείστον λόγους (πρόκειται κυρίως για ενέργειες προδήλως σχετιζόμενες με την πολιτική της βίας, του εκφοβισμού και της προσβολής των θεμελιωδών δικαιωμάτων του λαού της Ζιμπάμπουε).

Με τη σημερινή απόφασή του, το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης απορρίπτει την προσφυγή του J. Tomana και των 120 λοιπών προσώπων και οντοτήτων σε βάρος των οποίων έχουν επιβληθεί τα περιοριστικά μέτρα.

Όσον αφορά, καταρχάς, τα περί ελλείψεως κατάλληλης νομικής βάσεως που να δικαιολογεί τη θέσπιση των επίμαχων μέτρων, το Γενικό Δικαστήριο κρίνει ότι αυτά επιβλήθηκαν λόγω ενεργειών οι οποίες αποτελούν μέρος της στρατηγικής βίας, εκφοβισμού και συστηματικής προσβολής των θεμελιωδών δικαιωμάτων του λαού της Ζιμπάμπουε. Επιπλέον, το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι τα πρόσωπα στα οποία έχουν επιβληθεί τα μέτρα, όπως και οι εταιρίες, κατείχαν θέσεις λόγω των οποίων μπορούν να χαρακτηριστούν ως κυβερνητικά στελέχη της Ζιμπάμπουε ή ως πρόσωπα σχετιζόμενα με τα στελέχη αυτά, πράγμα που αποτελεί επαρκή λόγο για την καταχώρισή τους στον κατάλογο.

Όσον αφορά τα περί παραβιάσεως της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως, το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι, για τα περισσότερα από τα πρόσωπα και τις εταιρίες σε βάρος των οποίων έχουν επιβληθεί τα περιοριστικά μέτρα, η αναφορά στα καθήκοντα που ασκούσαν πριν ή κατά τον χρόνο εκδόσεως των προσβαλλομένων πράξεων αρκεί για την αιτιολόγηση της καταχωρίσεώς τους στον κατάλογο. Για τα υπόλοιπα πρόσωπα, το Γενικό Δικαστήριο κρίνει ότι απαιτείται αναφορά σε συγκεκριμένες προσαπτόμενες σε αυτά ενέργειες και ότι υπάρχει τέτοια αναφορά σε όλες τις περιπτώσεις.

Όσον αφορά τα περί πρόδηλης πλάνης εκτιμήσεως, τα πρόσωπα και οι εταιρίες σε βάρος των οποίων έχουν επιβληθεί τα περιοριστικά μέτρα υποστηρίζουν ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή υπέπεσαν σε τέτοια πλάνη, διότι εκτίμησαν ότι πληρούνται τα κριτήρια για την καταχώρισή τους στον κατάλογο. Επ’ αυτού, το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η σχετική επιχειρηματολογία των προσφευγόντων στηρίζεται στην εσφαλμένη παραδοχή ότι τα επίμαχα μέτρα μπορούν να επιβληθούν μόνο σε πρόσωπα ή εταιρίες των οποίων οι ενέργειες πλήττουν σοβαρά τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Ζιμπάμπουε.

Ωστόσο, τα περιοριστικά μέτρα αφορούν και «μέλη της κυβερνήσεως της Ζιμπάμπουε», καθώς και «οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, οντότητα ή οργανισμό που έχουν σχέση με αυτά» ^[2]. Επομένως, το γεγονός ότι ένα πρόσωπο ή οντότητα είναι μέλος ή σχετίζεται με μέλος της κυβερνήσεως της Ζιμπάμπουε αρκεί για να δικαιολογήσει την επιβολή των επίμαχων περιοριστικών μέτρων σε βάρος του.

---

[1] Πιο συγκεκριμένα, ζητείται η ακύρωση της αποφάσεως 2012/97/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 17ης Φεβρουαρίου 2012, που τροποποιεί την απόφαση 2011/101/ΚΕΠΠΑ, για περιοριστικά μέτρα κατά της Ζιμπάμπουε (ΕΕ L 47, σ. 50), του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 151/2012 της Επιτροπής, της 21ης Φεβρουαρίου 2012, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) 314/2004 του Συμβουλίου, για περιοριστικά μέτρα κατά της Ζιμπάμπουε (ΕΕ L 49, σ. 2), και της εκτελεστικής αποφάσεως 2012/124/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 27ης Φεβρουαρίου 2012, για την εφαρμογή της απόφασης 2011/101/ΚΕΠΠΑ, για περιοριστικά μέτρα κατά της Ζιμπάμπουε (ΕΕ L 54, σ. 20).

[2] Άρθρα 4 και 5 της αποφάσεως 2011/101/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 15ης Φεβρουαρίου 2011, για περιοριστικά μέτρα κατά της Ζιμπάμπουε (ΕΕ L47 σ.50).