ΕΣΠΑ: δηλώσεις Χριστοδουλάκη

Ο Υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, Νίκος Χριστοδουλάκης, παραχώρησε σήμερα συνέντευξη στους εκπροσώπους του Τύπου. Ακολουθούν τα βασικά σημεία της παρέμβασής του και ο διάλογος με τους δημοσιογράφους.

Α. ΕΣΠΑ 2007 – 2013

1.      Συνολική εικόνα

Σύμφωνα με στοιχεία 27.8.2015,  η πορεία του ΕΣΠΑ 2007-2013 διαμορφώνεται ως εξής:

·        Η συνολική απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων του ΕΣΠΑ 2007-2013 ανέρχεται σε 20,3 δισ. € (ή 91,7%).

·        Το ποσό των ενταγμένων έργων σε όρους συγχρηματοδοτούμενης Δ.Δ. ανέρχεται σε 35,5 δισ. € (ή 145,8%).

·        Το ύψος των νομικών δεσμεύσεων σε όρους συγχρηματοδοτούμενης Δημ.Δαπάνης ανέρχεται σε 30,6 δισ. € (ή 125,9%).

2.      Ομαλοποίηση πληρωμών – ρευστότητα

Τους τελευταίους μήνες παρατηρήθηκαν καθυστερήσεις στις πληρωμές έργων των  Ε.Π. του ΕΣΠΑ 2007-2013, οι οποίες επηρέασαν το ποσοστό των πραγματοποιηθεισών δαπανών του 2015.

Ενδεικτικά σημειώνεται ότι, οι εκκρεμούσες κατανομές στην Τράπεζα της Ελλάδος τον 08/2015 ανέρχονταν σε 1 δισ. € ενώ οι πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν μέσα στον ίδιο μήνα ανέρχονται περίπου στα 315 εκ. €.

Από τις αρχές του Αυγούστου έχει ξεκινήσει η σταδιακή ομαλοποίηση των εκταμιεύσεων από την Τράπεζα της Ελλάδος μέσω του Κεντρικού Λογαριασμού.

Ελήφθησαν ήδη τα εξής μέτρα:

·         αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης από 95% σε 100% του ΕΣΠΑ 2007-2013 και πρόωρη εκταμίευση του υπολοίπου 5% της αποπληρωμής

·         αύξηση του ποσοστού προχρηματοδότησης του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες

Τα εν λόγω μέτρα αναμένεται να αποφέρουν πρόσθετη ρευστότητα σε συνδυασμό με πόρους που θα αντληθούν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Από πλευράς μας – και σε διαρκή επαφή με το ΓΛΚ - παίρνουμε όλα τα μέτρα που απαιτούνται ώστε να ελαχιστοποιηθεί- ή και να εξαλειφθεί - το πρόβλημα της ρευστότητας, να «ξεπαγώσουν» έργα που καθυστερούσαν από έλλειψη ομαλής ροής χρηματοδότησης και να επιτευχθούν οι καλύτεροι δυνατοί ρυθμοί απορρόφησης. Ας σημειωθεί ότι έχει δημιουργηθεί ειδικός λογαριασμός στον οποίο κατατίθενται οι ευρωπαϊκές εισροές ΕΣΠΑ και δεσμεύονται μόνο για πληρωμές ΕΣΠΑ .

3. Εξυγίανση – Αναθεώρηση Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (Ε.Π.) του ΕΣΠΑ 2007-2013

Αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία εξυγίανσης των Ε.Π. του ΕΣΠΑ 2007-2013, η οποία έχει στόχο:

·         την ελαχιστοποίηση του κινδύνου απώλειας πόρων Κοινοτικής Συνδρομής κατά το κλείσιμο των Ε.Π και της πρόσθετης επιβάρυνσης των εθνικών πόρων.

Η αναθεώρηση των Ε.Π. του ΕΣΠΑ 2007-2013 θα υποβληθεί μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου.

4. Παράταση ΕΣΠΑ 2007-2013

Κρίνεται αναγκαία η παράταση της περιόδου επιλεξιμότητας του ΕΣΠΑ 2007 – 2013 έως 31/12/2016. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει αυξημένα προβλήματα ρευστότητας και θα πρέπει από κοινού να συμφωνήσουμε με την Επιτροπή να εξαντληθεί κάθε περιθώριο για να μη χαθούν αναπτυξιακοί πόροι που έχει τόσο ανάγκη η Ελλάδα της παρατεταμένης ύφεσης. Για το σκοπό αυτό θα συναντήσω την άλλη εβδομάδα αξιωματούχους της Ένωσης για να βρούμε λύση στο φλέγον πρόβλημα.

Η έγκριση για παράταση θα έδινε τα εξής πλεονεκτήματα:

•  "ξεπάγωμα" της εκτέλεσης μεγάλου μέρους εγκεκριμένων πληρωμών (άνω του 1 δισ. €)
• την ολοκλήρωση έργων που βρίσκονται σε κατάσταση αναστολής ή και διάλυσης συμβάσεων,

Β.        ΕΣΠΑ 2014-2020

Για τη νέα προγραμματική περίοδο, η χώρα έχει ένα σημαντικό σύνολο ευρωπαϊκών πόρων από τους οποίους δύναται να επωφεληθεί και το οποίο ανέρχεται σε 21 δισ. € και μαζί με την εθνική συμμετοχή θα ξεπεράσει τα 26 δισ. €. Στα ποσά αυτά δεν συμπεριλαμβάνεται ποσό που δύναται να κατανεμηθεί επιπλέον στη χώρα και τις περιφέρειές της το 2016 με βάση τη διαδικασία της λεγόμενης «ρήτρας αναθεώρησης». Το όποιο βέβαια επιπλέον ποσό, μόνο μερικώς μπορεί να αποκαταστήσει την μεροληψία της μεθοδολογίας κατανομής των πόρων της Συνοχής στα Κράτη Μέλη, η οποία ως γνωστόν βασίστηκε στα κατά τη διαπραγμάτευση του Κοινοτικού Προϋπολογισμού διαθέσιμα στοιχεία ΑΕΠ 2007-2009 πριν δηλαδή τις επιπτώσεις της κρίσης. Αν η κατανομή μεταξύ Κ-Μ είχε στηριχθεί σε πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, η Ελλάδα θα ελάμβανε σημαντικά αυξημένους πόρους, ως «μέρισμα της κρίσης».

Άποψή μου είναι ότι αυτό πρέπει να αποκατασταθεί με κάθε τρόπο κατά τη διαβούλευση του 2016.

Εκτιμώ ότι για την Ελλάδα θα έπρεπε να προβλεφθεί ένα «ΕΣΠΑ Κρίσης», δηλαδή ένα ΕΣΠΑ που, λόγω της ειδικής κατάστασης – και χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τις αρχές υγιούς διαχείρισης - θα είχε αυξημένες ευελιξίες και  θα έδινε αποτελεσματικότερες απαντήσεις στα προβλήματα που εν τω μεταξύ ανέκυψαν και δεν ήταν δυνατόν να ληφθούν υπόψη κατά τον αρχικό σχεδιασμό.

Η Ελλάδα της κρίσης δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με κριτήρια και διαδικασίες ενιαίες για όλα τα Κ-Μ. Έκτακτες καταστάσεις απαιτούν, εξ ορισμού, και έκτακτες αντιμετωπίσεις. Ας σημειωθεί ότι και η ίδια η Συνθήκη της ΕΕ προβλέπει παρεκκλίσεις από τους κανόνες ανταγωνισμού (άρθρο 107) σε περιπτώσεις σοβαρής διαταραχής της οικονομικής κατάστασης.

Ούτως όμως εχόντων των πραγμάτων,  πρέπει να δώσουμε έμφαση στην άμεση και αποτελεσματική αξιοποίηση του ΕΣΠΑ 2014-2020. Όλα τα προγράμματα έχουν εγκριθεί (πλην Αγροτικής Ανάπτυξης και Αλιείας και Θάλασσας που αναμένεται να εγκριθούν στο επόμενο διάστημα από την ΕΕ) και πρέπει τώρα να επιταχύνουμε όλοι από την πλευρά του και τις αρμοδιότητές του ο καθένας την υλοποίηση.

·      Σε ότι αφορά στην ενεργοποίηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, ενημερώθηκα ότι οι προαπαιτούμενες ενέργειες προχωρούν κανονικά και εντός χρονοδιαγράμματος, ενώ τα Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ), μετά και τη διεξαγωγή των πρώτων Επιτροπών Παρακολούθησής τους, βρίσκονται πλέον σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα. Πραγματοποιήθηκε η συγκρότηση και διεξαγωγή όλων των Επιτροπών Παρακολούθησης των Τομεακών και των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, στο πλαίσιο των οποίων εγκρίθηκε η εξειδίκευση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων και τα κριτήρια επιλογής των Πράξεων.

 Την επόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιηθεί εδώ στην Αθήνα ευρεία τεχνική συνάντηση με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Επιτροπής για αναλυτική επισκόπηση της πορείας των προγραμμάτων ΕΣΠΑ 2007-2013 εν όψει της αναθεώρησης των Προγραμμάτων στο τέλος Σεπτεμβρίου

Πρέπει συνεπώς οι Διαχειριστικές Αρχές να επιταχύνουν και για το σκοπό αυτό συγκαλώ συνάντηση με τους Προέδρους των Επιτροπών Παρακολούθησης αλλά και τους κοινωνικοοικονομικούς εταίρους όπου θα δούμε από κοινού την πορεία και τα απαιτούμενα επόμενα βήματα. 

Προχωρούμε επίσης στην προετοιμασία ανάληψης των ενεργειών που απαιτούνται για την ενεργοποίηση της συμμετοχής μας στο «Σχέδιο Juncker” των 325 δισ.€, πράγμα που, σε συνδυασμό με το ΕΣΠΑ 2014-2020 μπορεί να δώσει ουσιαστική ώθηση στην ανάπτυξη της χώρας.

Είμαστε σε συνεχή επαφή με τις αρμόδιες Ειδικές Γραμματείες για να μη χαθεί χρόνος και οι εκλογές να μην επηρεάσουν καθόλου την έκδοση των ήδη προετοιμασμένων προσκλήσεων. Αυτός ο Σεπτέμβριος έχει την ιδιαιτερότητα να είναι ο ένας από τους τέσσερις μήνες που απομένουν για την ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ 2007-2013. Και δεν επιτρέπεται να χαθεί ούτε ένα λεπτό, ούτε  της ώρας ούτε του ευρώ!

Γ.         ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΝΕΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ

1^ο Οι μικρο μεσαίες επιχειρήσεις  (ΜΜΕ) έχουν μεγάλο πρόβλημα εξεύρεσης ίδιων κεφαλαίων. Για το σκοπό αυτό προτείνετε η δημιουργία ενός Fund στο οποίο θα υπαχθούν οι ΜΜΕ. Το fund θα είναι εισηγμένη εταιρεία ώστε να ελέγχεται από όλους τους αρμόδιους μηχανισμούς.

2^ο Σήμερα υπάρχει απουσία ενός μηχανισμού αξιόπιστης μέτρησης της πιστοληπτικής ικανότητας των επιχειρήσεων. Δημιουργία ενός Οργανισμού Πιστοληπτικής Αξιολόγησης Η οργάνωση θα αναληφθεί από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών που θα αξιολογεί την φερεγγυότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και θα δίνει μια διαβάθμιση η οποία θα είναι δημόσια. Η διαβάθμιση της εταιρίας θα είναι προϋπόθεση για την ένταξη της στον αναπτυξιακό νόμο.

3^ο Σήμερα η χρηματοδότηση της έρευνας και ανάπτυξης στην Ελλάδα είναι σε χαμηλά επίπεδα (0,3% του ΑΕΠ) πολύ χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ. Πρέπει να ενισχυθεί η δυνατότητα των επιχειρήσεων να καινοτομούν. Ο νέος αναπτυξιακός νόμος θα επιδοτεί την έρευνα και ανάπτυξη των επιχειρήσεων που θα αποτελεί και ιδιαίτερο κριτήριο επιλεξιμότητας.

 4^ο Σήμερα υπάρχουν πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας.. Ο νέος αναπτυξιακός νόμος θα επιδοτεί τις επιχειρήσεις που συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση της απασχόλησης. Χωρίς νέα μαζική απασχόληση, η χώρα και η κοινωνία θα καταρρεύσει.

Δ.         Έλεγχοι στην Κίνηση Κεφαλαίων

Δρομολογούνται σημαντικές αλλαγές στο καθεστώς περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και τις τραπεζικές συναλλαγές, με στόχο τη διευκόλυνση επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

1^ον. Εξάντληση σε εβδομαδιαία βάση του καθορισμένου ορίου συναλλαγών στο εξωτερικό ανα τραπεζικό ίδρυμα, που ήταν σε ημερήσια βάση.

2^ον. Παροχή δυνατότητας ανοίγματος τραπεζικού λογαριασμού στους νέους φοιτητές.

3^ον. Μεταφορά των αιτημάτων νομικών προσώπων για συναλλαγές έως και 5.000 ευρώ στα τραπεζικά καταστήματα.

4^ον. Εντατικοποίηση των διαδικασιών αξιολόγησης των αιτημάτων των φυσικών προσώπων από τις τράπεζες.

5^ον. Δυνατότητα ανοίγματος ειδικού τραπεζικού λογαριασμού, περιορισμένου χρόνου, σε υποψήφιους βουλευτές και κόμματα. Οι συναλλαγές θα γίνονται όπως ακριβώς και για όλους τους πολίτες, χωρίς καμία προνομιακή μεταχείριση.

6^ον. Χαλάρωση των περιορισμών στις διαδικτυακές συναλλαγές του εξωτερικού.

7^ον. Κωδικοποίηση του πλαίσιου περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων σε ένα ενιαίο κείμενο.

Επίσης, απευθύνεται έκκληση στις τράπεζες να μειώσουν το ύψος των προμηθειών τους στις συναλλαγές, οι οποίες και έχουν αυξηθεί σημαντικά μετά τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων.