Αντιμονοπωλιακή πολιτική: η Επιτροπή παρέχει καθοδήγηση σχετικά με την έγκριση περιορισμένης συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων, ιδίως για τα κρίσιμα νοσοκομειακά φάρμακα, κατά τη διάρκεια της έξαρσης του κορονοϊού.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημοσιεύσει ανακοίνωση σχετικά με προσωρινό πλαίσιο για την παροχή αντιμονοπωλιακής καθοδήγησης σε επιχειρήσεις που συνεργάζονται για την αντιμετώπιση επειγουσών καταστάσεων που σχετίζονται με την τρέχουσα έξαρση του κορονοϊού. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή εκδίδει επίσης ad hoc επιστολή υποστήριξης («comfort letter») σχετικά με συγκεκριμένο έργο συνεργασίας που αποσκοπεί στην αποφυγή ελλείψεων σε κρίσιμα νοσοκομειακά φάρμακα.

Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος, Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε: «Πρέπει να διασφαλίσουμε την επαρκή προσφορά κρίσιμων νοσοκομειακών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ασθενών με κορονοϊό. Για να αποφευχθεί ο κίνδυνος ελλείψεων σε βασικά και εν ανεπαρκεία προϊόντα και υπηρεσίες λόγω
της πρωτοφανούς ραγδαίας αύξησης της ζήτησης που επιφέρει η πανδημία, χρειαζόμαστε επιχειρήσεις που να συνεργάζονται τηρώντας όμως τους ευρωπαϊκούς κανόνες ανταγωνισμού. Για να εξασφαλιστεί η επαρκής προσφορά, θα παρέχουμε επειγόντως στις επιχειρήσεις επαρκή καθοδήγηση και επιστολές υποστήριξης ώστε να διευκολυνθούν οι πρωτοβουλίες συνεργασίας που θα τονώσουν την παραγωγή προϊόντων υψηλής ζήτησης. Το προσωρινό πλαίσιο που εγκρίθηκε σήμερα εξηγεί πότε και με ποιον τρόπο οι επιχειρήσεις μπορούν να λάβουν καθοδήγηση ή γραπτή υποστήριξη σύμφωνα με τους κανόνες μας περί ανταγωνισμού.»

Σήμερα, η επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, παρουσιάζει επίσης κατευθυντήριες γραμμές για τη βελτιστοποίηση της προσφοράς και της διαθεσιμότητας φαρμάκων κατά τη διάρκεια της έξαρσης του κορονοϊού.

Η ανακοίνωση για το προσωρινό πλαίσιο

Η έξαρση του κορονοϊού οδήγησε σε γενικό κλονισμό του εφοδιασμού λόγω διαταραχής των αλυσίδων εφοδιασμού και ραγδαίας αύξησης της ζήτησης που προκλήθηκε κυρίως από την απότομη αύξηση της ζήτησης για ορισμένα προϊόντα και υπηρεσίες, ιδίως στον τομέα της υγείας.

Οι περιστάσεις αυτές ενέχουν τον κίνδυνο ελλείψεων σε κρίσιμα ιατρικά προϊόντα, οι οποίες μπορεί να επιδεινωθούν με την εξέλιξη της πανδημίας. Τούτο αφορά, ειδικότερα, τα φάρμακα και τον ιατρικό εξοπλισμό που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των ασθενών με κορονοϊό. Οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα του εφοδιασμού που οφείλονται στην έξαρση του κορονοϊού μπορεί να προκύψουν και για άλλα βασικά αγαθά και υπηρεσίες πέραν του τομέα της υγείας.

Η έγκαιρη αντιμετώπιση αυτών των έκτακτων κλυδωνισμών και η έγκαιρη αποφυγή ελλείψεων μπορεί να απαιτήσουν ταχύ συντονισμό των επιχειρήσεων προκειμένου να ξεπεραστούν ή τουλάχιστον να μετριαστούν οι επιπτώσεις της κρίσης προς όφελος, εν τέλει, των πολιτών. Τούτο μπορεί με τη σειρά του να απαιτήσει είτε την αλλαγή αντικειμένου παραγωγής ή την επέκταση της παραγωγής κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Για παράδειγμα, οι επιχειρήσεις ενδέχεται να χρειαστεί να συντονίσουν την παραγωγή, τη διαχείριση των αποθεμάτων και, ενδεχομένως, τη διανομή, έτσι ώστε να μην εστιάζουν όλες οι επιχειρήσεις σε ένα ή λίγα φάρμακα, και τα άλλα φάρμακα να παράγονται σε ανεπαρκείς ποσότητες. Υπό κανονικές περιστάσεις, ένας τέτοιος συντονισμός θα ήταν αντίθετος προς τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες. Ωστόσο, στο πλαίσιο μιας πανδημίας όπως η έξαρση του κορονοϊού, ο συντονισμός αυτός μπορεί, με τις κατάλληλες διασφαλίσεις, να αποφέρει σημαντικά οφέλη στους πολίτες.

Σκοπός του προσωρινού πλαισίου είναι να παρέχει αντιμονοπωλιακή καθοδήγηση σε επιχειρήσεις που επιθυμούν να συνεργαστούν προσωρινά και να συντονίσουν τις δραστηριότητές τους, προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγή κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο και να βελτιστοποιηθεί η προσφορά, ειδικότερα των νοσοκομειακών φαρμάκων για τα οποία υπάρχει επείγουσα ανάγκη.

Ειδικότερα, η ανακοίνωση για το προσωρινό πλαίσιο εξηγεί τα κύρια κριτήρια που θα ακολουθεί η Επιτροπή για να αξιολογήσει αυτά τα πιθανά σχέδια συνεργασίας.

Οι επιχειρήσεις είναι οι ίδιες υπεύθυνες για την αξιολόγηση της νομιμότητας των συμφωνιών και των πρακτικών τους. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την εξαιρετική κατάσταση, η Επιτροπή έχει αρχίσει να συνεργάζεται με επιχειρήσεις και εμπορικούς συλλόγους για να τους βοηθήσει να αξιολογήσουν τη νομιμότητα των σχεδίων συνεργασίας τους και να θέσουν σε εφαρμογή επαρκείς διασφαλίσεις έναντι πιο μακροπρόθεσμων αρνητικών επιπτώσεων στον ανταγωνισμό.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η προφορική καθοδήγηση που έχει δώσει η Επιτροπή σε επιχειρήσεις κατά τις τελευταίες εβδομάδες αρκεί. Ωστόσο, η Επιτροπή είναι επίσης έτοιμη να παράσχει κατ' εξαίρεση σε επιχειρήσεις γραπτή υποστήριξη (επιστολή υποστήριξης) σχετικά με συγκεκριμένα έργα συνεργασίας που πρέπει να υλοποιηθούν ταχέως προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η έξαρση του κορονοϊού, ιδίως όταν εξακολουθεί να υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με το κατά πόσον οι πρωτοβουλίες αυτές συμβιβάζονται με το δίκαιο ανταγωνισμού της ΕΕ.

Η επιστολή υποστήριξης

Η Επιτροπή χρησιμοποιεί επίσης σήμερα, για πρώτη φορά, τη διαδικασία που περιγράφεται στην ανακοίνωση αποστέλλοντας επιστολή υποστήριξης στην ένωση «Medicines for Europe» πρώην «European Generics Medicines Association» (EGA). Η επιστολή υποστήριξης αφορά ένα συγκεκριμένο έργο εθελοντικής συνεργασίας μεταξύ παραγωγών φαρμακευτικών προϊόντων —μελών ή μη της εν λόγω ένωσης— για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος ελλείψεων σε κρίσιμα νοσοκομειακά φάρμακα για τη θεραπεία των ασθενών με κορονοϊό. Οι φαρμακευτικές εταιρείες παραγωγής γενοσήμων παράγουν την πλειονότητα των κρίσιμων νοσοκομειακών φαρμάκων που χρειάζονται τώρα επειγόντως σε μεγάλες ποσότητες ώστε να αποφεύγονται οι ελλείψεις.

Υπό τις παρούσες περιστάσεις, αυτή η προσωρινή συνεργασία φαίνεται πράγματι δικαιολογημένη βάσει της νομοθεσίας περί συμπράξεων της ΕΕ, λαμβανομένων υπόψη του στόχου της και των διασφαλίσεων που έχουν θεσπιστεί για την αποτροπή προβλημάτων ανταγωνισμού, και εφόσον παραμένει εντός του εύρους που έχει κοινοποιηθεί στην Επιτροπή.

Όχι στις παραβάσεις των κανόνων ανταγωνισμού με πρόσχημα την κρίση

Ταυτόχρονα, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι, υπό αυτές τις εξαιρετικές περιστάσεις, είναι σημαντικότερο από ποτέ να προστατεύονται οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές βάσει του δικαίου περί ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου, θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς και ενεργά τις σχετικές εξελίξεις στην αγορά για τον εντοπισμό επιχειρήσεων, οι οποίες επωφελούνται από την παρούσα κατάσταση για να παραβιάσουν την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία της ΕΕ, είτε με τη σύναψη αντίθετων προς τους κανόνες του ανταγωνισμού συμφωνιών είτε με κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης τους.

Ιστορικό

Η Επιτροπή θα εφαρμόσει την ανακοίνωση αυτή από τις 8 Απριλίου και μέχρι νεωτέρας.

Για όλες τις τρέχουσες πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή των αντιμονοπωλιακών κανόνων κατά την πανδημία του κορονοϊού, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ανατρέχουν στην ειδική ιστοσελίδα της ΓΔ Ανταγωνισμού. Η ιστοσελίδα περιέχει επίσης λεπτομερή στοιχεία για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ζητηθεί καθοδήγηση από τη ΓΔ Ανταγωνισμού όσον αφορά τη συμμόρφωση συγκεκριμένων πρωτοβουλιών συνεργασίας που προτίθενται να αναλάβουν τα ενδιαφερόμενα μέρη με το δίκαιο ανταγωνισμού της ΕΕ.